Ny polarkveld på Ishavsmuseet:Jan-Mayen, vulkanøya i ishavet.

Denne gangen er det altså den norske utposten Jan Mayen som skal stå i fokus. Den eldre historia om Jan Mayen er temmeleg usikker. Enkelte historikarar meiner at det var den Irske munken, Brendan, som oppdaga den først i byrjinga av det 6. år hundre. Han kom tilbake frå ei av sine sjøreiser og rapporterte at han hadde funne ei svær svart øy, som var i brann, og at det var ein forferdeleg støy i området. Han trudde han hadde funne inngangen til helvete.

Meir sikkert er det at ishavsøya skulle bli viktig for Noreg seinare.

Øya er oppatt kalla etter nederlendaren Jan Jacobs May van Schellinkhout som besøkte øya i 1614. På denne tida dreiv nederlandske kvalfangarar fleire kval stasjonar på øya.

I byrjinga av 1900-talet var det norske fangstmenn som overvintra på øya for å drive revefangst.

Offisiell Norsk aktivitet kom i 1921 då den første meteorologiske stasjonen vart etablert. Vêrmeldingar frå Jan Mayen er viktig for vêrvarslinga i Noreg, og den norske Nordsjøen, og i 1922 annekterte norsk meteorologisk institutt øya for Noreg. Ved kongelig resolusjon av 8. mai 1929 vart Jan Mayen underlagt norsk suverenitet og ved lov av 27. februar 1930 vart øya erklært som ein del av Kongeriket Noreg.

I 1959 starta NATO å bygge ut LORAN stasjon på øya. Først LORAN-A, så LORAN-C i 1960. Ishavsskuta Polarhav av Brandal med skipper Sigmund Bøe hadde her oppgåva med å frakte mykje av utstyret til Jan Mayen. Fleire av skutene frå vårt område har i ei år-rekkje hatt liknande frakteoppdrag til vulkanøya. Siste anløp på Jan Mayen av skutene her var Polarstar som var innom med utstyr 21. mai 2005.

Noregs nest høgaste fjell ligg på Jan Mayen, Beerenberg, og denne aktive vulkanen har hatt utbrot seks gongar mellom 1732 og 1985. Dei siste utbrota var i 1970, 1973 og 1985.

Det er Svein Ove Flaten frå Ålesund som vitjar Ishavsmuseet med foredrag og film fredag 15. februar. Svein Ove har frå tidleg av hatt stor interesse for denne øya, og fikk stasjonere der som vedlikehaldsleiar i snart to år frå 2006 til 2008. Etter dette har han studert og samla mykje historie som han vil dele med oss denne fredagen. Svein Ove er i dag driftsteknikar på Sunnmøre Museum.

Svein Ove har også med seg Runar Aamelfot som var deltakar på Eco expeditions i 2009  med oversegling frå Moskenes til Jan Mayen. Runar vil vise film og lysbilde av topp stiginga av Beerenberg.

Etter foredraget vert det i kjent stil servert middag, denne gang er det selkjøt-gryte som står på menyen. Påmelding til museet for middag.